
Estas exposicións temporais de beléns itinerantes tituladas de forma conxunta “Beléns de Asís a Compostela 1214-2014” responden a un doble obxectivo: a conmemoración do VIII Centenario da Peregrinación de San Francisco a Santiago de Compostela, e ao feito de que este santo é patrono universal do belenismo popular desde 1987. Estas exposicións forman parte do programa de actividades que ao longo deste ano ven patrocinando a Axencia de Turismo de Galicia.
A temática da exposición de Sarria (Casa da Cultura, do 25 de outubro ao 30 de novembro) versa sobre “O portal de Belén: formas, figuras e motivos” e mostra diferentes tipos de beléns elaborados con distintos materiais, ademais de obras importantes do barroco español, realizadas a partir do último cuarto do século XVIII, sendo un dos conxuntos escultóricos máis sinalados da historia da arte española. Tamén hai unha importante serie de beléns napolitanos, de moita sona por representar un estilo aristocrático que vén da época do virreinato de Carlos III en Nápoles, entre 1725 y 1790, cando esta cidade italiana convertiuse nunha das referencias culturais de Europa. Pódense atopar imaxes, cadros, postais e medallóns procedentes de coleccións públicas e privadas, ademais de nacementos con figuras feitas en madeira, ferro, follalata, cables de aceiro ou aramio e mesmo en barro, vitral, matrioscas ou óleos sobre diversos materiais.
“Beléns do Mundo polos camiños a Santiago” é a mostra prevista en Portomarín (Casa do Concello, do 31 de outubro ao 30 de novembro), que arrinca co coñecido Belén tradicional e unha serie de estampas de Nadal procedentes de diferentes lugares da xeografía nacional, entre as que se inclúe un Nadal xitano, pero tamén doutros puntos de Europa, cun templo grego como escenario no que se poden contemplar nacementos de Portugal, Irlanda, Francia, Polonia, Rusia, Letonia ou Finlandia, que mostran a diversidade existente neste continente. Unha pagoda abre as portas do continente asiático, con imaxes en trapo e tea da Virxe, San Xosé e o Neno vestidos con quimono e procedentes de Filipinas, Xapón, China e Palestina, acompañadas por algunhas estampas en papel. En África predomina a madeira en cada un dos beléns de Madagascar, Exipto, Mali, Etiopía, Ruanda, Quenia, Costa de Marfil ou Nixeria, con imaxes características desas terras. A exposición complétase cunha mostra de misterios procedentes do continente americano, dende Estados Unidos ata Arxentina ou Chile, pasando por México, Nicaragua, Porto Rico, Brasil, Costa Rica, Ecuador, Paraguai ou Perú.
Na cidade de Ourense móntanse dúas exposicións, a primeira na capela de San Xoán da catedral (do 10 de novembro ao 28 de decembro) presentando o belenismo ourensano con obras do Nadal dos séculos XVI ao XIX, que se complementa con figuras, pinturas e beléns de artistas locais do século XX. A segunda exposición faise no Liceo de Ourense (do 27 de novembro ao 27 de decembro) con dúas temáticas diferentes en outras tantas salas. Unha será monográfica sobre a Vía da Prata ou Camiño Mozárabe a Santiago desde Huelva. Consta de explicacións das etapas e os seus monumentos mediante fotografías e paneis, exposición de obxectos diversos relacionados coas peregrinacións e un vídeo informativo sobre este camiño. A segunda sala está protagonizada pola Asociación Belenista de Ourense, próxima a cumplir o seu primeiro medio século, e que exporá diversos beléns e dioramas, así como unha colección de Beléns do Mundo, complementándose cun belén monumental de ambientación galega (pazos, pallozas, fervenzas, casas de arquitectura popular, e figuras con vestimenta tradicional).
A exposición de Santiago, un resumo final das anteriores mostras (Sacristía da igrexa de San Francisco, do 4 de decembro ao 12 de xaneiro 2015), titúlase “Beléns de Asís a Compostela” e presenta materiais, obxectos, pezas e figuras representativas e demostrativas dos fenómenos xacobeo e franciscano. De feito, a iniciativa do santo de Asís de reproducir en vivo o nacemento de Xesús (Greccio, Italia, 1223) supuxo un vieiro fecundo de valores estéticos, patrimoniais, culturais e relixiosos que perduran aínda hoxe.